Een ware proeverij

Eindelijk proeven

Als beginnende brouwer wil je eigenlijk gelijk je bier proberen. Vooral als de geur goed is, naar ieders eigen smaak natuurlijk. Alleen je moet steeds wachten. Eerst wachten op het gisten, dan weer wachten op het tot rust laten komen in de fles. Geduld wordt dus op de proef gesteld.

Maar op een gegeven moment is het wachten toch echt wel voorbij. Er kan dan geproefd worden.
In eerste instantie gingen we uit van 4 liter bier. Daarom hebben we ook 4 flessen van een liter gekocht om te vullen. Maar de kabouters zijn langs geweest tijdens het gistingsproces, want uiteindelijk zijn er maar 3½ fles gevuld met ons bier.

De half gevulde fles leek ons wel de beste optie om te proeven of het naar smaak is. En of we het brouwen van bier een beetje in de vingers hebben. Een instructie lezen is heel wat anders dan een instructie volgen. Je kan maar zo een zin verkeerd lezen en dan dus verkeerd volgen. Maar we hebben elke zin wel twee keer gelezen en vooral ook met elkaar overlegd hoe we het zouden gaan doen. En of de verschillende stadia goed waren gelopen. Er kon dus feitelijk niks mis gaan. Zou je denken…

De proeverij-explosie

De flessen die we hebben gekocht zijn voorzien van een beugeldop. Dat is handig voor hergebruik en het scheelt ook wat centen omdat we dan geen dure kroondop machine hoeven aan te schaffen. Hoofdzakelijk wordt er toch voor eigen gebruik gebrouwen, waarbij vrienden, kennissen en vage bekenden ook wel eens een slokje mee proeven. Dus dan zijn  de beugelflessen wel zo praktisch. Er is van tevoren best wel over nagedacht hoe we deze onderneming wilden opzetten.

Maar goed, de proeverij dus. In besloten kring dus, want alleen wij, de brouwers hebben het als eerste geproefd. Geen “grande proeverij” of “feestelijke opening” maar gewoon een mooi zomers avondje na een week werken. En nee, niet “werken” aan nieuwe bieren of brouwsels. Gewoon ons echte werk. Waar centjes mee verdiend worden.

Dus we hebben twee glaasjes gepakt en de toen was het tijd om de fles te openen. Iedereen kent natuurlijk wel de “plop” van de groene beugelflessen van een bekend Twents biermerk, ik dacht dat ons bier ook wel een “plopje” zou maken. Dat deed het niet helemaal zo, het plopje werd een soort oerknal waarbij de beugel, inclusief dop, recht omhoog schoot tegen het plafond. Een half litertje bier in een liter fles zorgt voor een explosieve opening na 2 weken wachten. Gelukkig geen gat in het plafond. Het leverde wel gelijk de naam op voor ons eerste bier. Deze hebben we gedoopt tot Big Kreek Explosion.

De smaak is verrassend zacht, licht stroperig en heeft een goede afdronk. Je krijgt geen bittere nasmaak of een overdreven zoete tong. De toevoeging van Maple Syrup aan het brouwen gaan we vaker doen.

Hiermee is onze eerste bier-reis tot een eind gekomen. Op naar het volgende brouwsel.

D'n Eerste, het vervolg

Gisten en flessen

Nu het brouwen achter de rug is, zie ook de vorige blog, is het tijd om alcohol toe te voegen aan het bier. Nu is het niet zo makkelijk als gewoon een fles desinfectie alcohol erin gooien en klaar is Kees. De zetmeel van de moutvlokken is door het koken omgezet in suikers, en die suikers geven dan uiteindelijk alcohol aan het bier. Door deze suikers te "activeren" worden ze omgezet in alcohol. Dat omzetten doe je met gist, en dus gaan we ons brouwsel vergisten.

Gisten

Om het gist goed zijn werk te laten doen, moet het wel eerst geactiveerd worden. Hiervoor moet je een speciaal telefoonnummer bellen die je een activeringscode toestuurt. Het werkt het snelst als je deze via de email ontvangt, want dan kun je gelijk weer verder...

Nee, zonder gekheid, gist activeer gewoon door handenarbeid. Flink schudden en zorgen dat je niet morst.
Het gist gaat de aanwezige suikers in je brouwsel "activeren" en op die manier krijg je dus alcohol in je bier. En feitelijk is dat natuurlijk waar het allemaal omdraait.
Je kunt nu niet gelijk je fles afsluiten en wegzetten. Het gist zal voor gassen gaan zorgen die je moet afvoeren. Hiervoor maak je een waterslot. We hebben dit gedaan door de meegeleverde slang in de fles te zetten met daarbij het uiteinde in een flesje met vloeistof. We hebben ons reinigingsmiddel hiervoor gebruikt omdat we dat nog over hadden. Dit laat je een paar dagen staan. 
Na een avondje rustig slapen zul je de volgende al zien dat het gist goed aan werk is. Met regelmaat kwamen er bellen in onze flesje. Er begon zich ook een flinke schuimlaag te vormen bovenop het bier. Na een paar dagen verminderen de luchtbellen en is het bier eigenlijk klaar om weg gezet te worden. We hebben de slang eruit gehaald en er een standaard waterslot opgezet. Hierdoor kunnen de gassen die nog ontstaan in de rustperiode gewoon ontsnappen.

Op fles zetten

Na een tweetal weken te hebben gerust op een mooie donkere plek, is het tijd om ons bier in flessen te doen.

De kleur van het bier is mooi amberachtig. Iets wat waarschijnlijk komt door het feit dat we boshoning en maple siroop hebben gebruikt tijdens het brouwproces. Het is namelijk niet helemaal meer een Belgian Blonde.

Zoals te zien is op de foto zit er wel wat troep in de fles zowel op de bodem als bovenin. Dit willen we natuurlijk niet in onze flessen krijgen.
Maar we zijn een hobbybrouwer en hebben geen gespecialiseerde vulmachines, dus het wordt dan voorzichtig met een buisje en slang proberen om zo weinig mogelijk troep mee te nemen.
Het was nog wel even uitvogelen hoe we het bier vanuit de fles naar de pan kregen. Volgens de beschrijving moet je het bier nog mengen met een oplossing van water en honing. Een Belgian Blonde is nu eenmaal een lichte honingachtige bier. We hebben dus een mix gemaakt van honing en Maple siroop.

Het is nog wel even een precies werkje, want zoals gezegd, de troep op de bodem willen we niet. Ook door het bewegen van de fles is de troep weer gaan "zweven" door het bier. Helaas was dit niet te voorkomen. Maar we zijn niet voor één gat te vangen. Door middel van een kleine zeef hebben we nog een extra filterronde toegevoegd aan ons "bier-in-fles-proces".

Hierna hebben we het bier vanuit de gistingsfles overgetankt in onze pan met de honing-maple siroop mix.

Klaar voor de flessen dus. Ook hier hebben we weer de slang en het buisje gebruikt om het bier over te hevelen van de pan naar de flessen. En dit gaat snel, wanneer het eenmaal stroomt... Het was dus een kwestie van op het juiste moment de overheveling tijdelijk stoppen om van fles te wisselen.
Uiteindelijk is het toch zonder te morsen gelukt. We hebben bij de bekende Zweedse woonwarenhuis een viertal liter flessen gekocht. Uiteindelijk bleek dat er iets te veel bier was verdampt tijdens het kookproces, want we kwamen niet geheel uit met de vier flessen. Puntje van aandacht dus voor het volgende brouwsel om misschien wat meer te doen om er zeker van te zijn om ook echt vier liter bier over te houden.
Maar drie-en-een-halve fles is ook goed. Alleen moet er weer gewacht worden. Bier brouwen en drinken is een geduldige zaak. Maar dat "rijpen" op de fles is maar twee weken dus het valt te overzien. Met genoeg andere bieren in de kast is die tijd wel goed door te komen.



Een volgende keer gaan we dus ons bier proeven... en nog belangrijker het moet natuurlijk ook een naam krijgen. En dat zal nog wel eens een hele verrassende worden... Dus wordt wederom vervolgd.

D'n Eerste

D'n eerste

Er is een eerste keer voor alles. Je eerste keer geboren worden, ik geloof niet in psychologische therapieën waarin de geboorte wordt nagespeeld, en je eerste keer sterven. Dit is het begin en het eind van een leven lang met allerlei eerste keren die je zal meemaken. Je eerste stappen, je eerste keer rijden op een fiets, je eerste keer zwemmen. Maar ook je eerste vriendinnetje, je eerste kus, je eerste gebroken hart. Er is ook een eerste keer dat je een biertje probeert. En dus ook je eerste keer dat je je eerste bier gaat brouwen.

Voor ons is die eerste keer nu achter de rug. Big Kreek Brewing heeft officieel ook zijn eerste bier gebrouwen. Succesvol, kunnen we wel stellen. Maar hoe gaat dat dan allemaal in zijn werk? Nou ongeveer zo:

Pannen en vergieten

De pan met het brouwmengsel

Je hebt dus een aantal (2 is wel voldoende) pannen nodig. Omdat we graag gelijk goed willen beginnen zijn we wat nieuwe pannen gaan aanschaffen. Daarnaast heb je ook een vergiet nodig, zodat niet al het troep in je uiteindelijke bier terecht komt. Ook dien je zorgvuldig om te gaan met de spullen. Met andere woorden, het moet allemaal gereinigd worden met desinfectiemiddel. Bacteriën zijn eigenlijk de doodsteek van je bier en/of brouwsel. Bij de meeste bierwinkels kun je wel geschikt desinfectiemiddel halen.

Na het desinfecteren kun je dus aan de slag gaan. In eerste instantie hebben we gekozen om ongeveer 4 liter te maken. En de basis daarvoor is een soort van moutpap. Zoals ze zeggen, als je pap kan zeggen, kun je bier brouwen. 

Zorgvuldig meten is weten

De vergiet met het overblijfsel

De mout kook je dus met wat water tot een pap. Hierbij zorg je er wel voor dat de pap niet helemaal doorkookt, en wordt er dus constant de temperatuur gemeten. Zoals een bekende klusser wel eens zei, meten is weten. En verdikkeme hij had er nog gelijk in ook. 

Nadat het pap een tijdje heeft ingekookt, wordt het het tijd om de vergiet er bij te nemen.
De moutpap wordt dan gefilterd zodat je alleen het "sap" overhoudt. Het lijkt net alsof het allemaal door één persoon is gedaan, maar dat is niet helemaal waar. Zowel met het koken als met het vergieten is het handig om meerdere handjes te hebben. Vele handen maken licht werk en dat geldt ook bij het brouwen in je eigen keuken.
Het "sap" wat je overhoudt is niet genoeg voor 4 liter bier. We hebben wat kokend water door het vergiet met de moutpap toegevoegd zodat we op 4 liter uitkwamen. Het scheelt dat moderne pannen tegenwoordig een inhoudsmeter hebben aan de binnenkant. Dan kun je goed aflezen of je al de 4 liter hebt bereikt. Dit laat je dan een tijdje doorkoken voor een klein uurtje en tussendoor hebben we wat ingrediënten toegevoegd. Na een half uurtje zijn de gedroogde hopkorrels eraan toegevoerd voor de smaak. Daarnaast hebben we ook een lepel Maple siroop toegevoegd tijdens het kookproces om wat smaak te geven.

Afkoelen

Na het kookproces wordt het tijd om het bier af te laten koelen. Dit dient wel zo snel mogelijk te gebeuren, maar ook gelijkmatig. We hebben onze pan gewoon in een bak met koud water gezet en daar ijsblokjes bij in gedaan. Je ziet dan ook gelijk het bier helderder worden met een soort "honinggraat" in het midden.

De koelbak met ijsklontjes

Licht donker bier met een "honinggraat"

En zo komen we aan het eind van ons brouwproces. Het bier is nu klaar voor gisting. Maar dat is voor een volgende keer. 

In den beginne...

BIG KREEK BREWING

God schiep de wereld in 7 dagen, tenminste als je de Bijbel mag geloven. Nu is Big Kreek Brewing niet in 7 dagen geschapen. Daar ging wel wat meer tijd inzitten. 

Het idee

Het idee ontstond eigenlijk geleidelijk. Al geruime tijd gaan we naar speciaalbier festivals. Sinds een paar jaar kent bijna elke regio of stad wel zijn eigen versie van een speciaalbier festival. Op sommige van die festivals werd dan ook wel eens "live" bier gebrouwen. En hoe meer je ervan drinkt, hoe meer je er eigenlijk vanaf wilt weten. 

Daarnaast hebben we de afgelopen jaren ook al bij menig brouwerij in de keuken gekeken. Zowel in Nederland als in België, maar ook enkele brouwerijen in Wales, Ierland en Amerika. Elke brouwerij heeft zijn eigen stijl, van heel authentiek en "ouderwets" tot aan hypermodern. En met al die indrukken en wijze lessen ga je wel eens dromen over het maken van je eigen biertje. 

Alleen hoe?

Alleen hoe pak je dat dus aan? Uiteraard is "Google" je grootste vriend. Al snel lees je over potten en pannen, gistvaten, vulslangen, waterkoppelingen en kroonkurkapparaten. Verder zoekend en lezend word je wijs gemaakt in de wereld van ingrediënten zoals hop, mout en water, feitelijk de drie bestanddelen van elk bier. Alleen zijn die ingrediënten er in allerlei soorten en smaken. Het wordt er allemaal niet makkelijker op. Want waar kies je voor, zowel qua brouwen als ingrediënten? Ga je aan de slag met je eigen keukenpotten en pannen? Kies je voor een soort van semi-professionele alles-in-een-brouwketel? Haal je kant en klare ingrediënten, of koop je zaadjes om je eigen gerst en hop te laten groeien? 

Het doel

Om deze vragen te beantwoorden is het handig om een doel te hebben wat de bedoeling is van onze "brouwerij". Moet het een huis-tuin-en-keuken brouwerij worden of een officiële brouwerij met alle toeters en bellen eraan. Dat laatste is natuurlijk mooi als je er gelijk een goedgevulde boterham mee kan verdienen. Maar we weten niet of we het leuk vinden om ook eigen bier te brouwen en hoeveel tijd dit kost. Ons doel is dus om te beginnen als een huis-tuin-en-keuken brouwerij. Omdat we ook geen eigen grond hebben waarop we gerst en hop kunnen verbouwen, kiezen we ervoor om deze kant-en-klaar te kopen. 

Het bier

Doordat we als doel hebben om een huis-tuin-en-keuken brouwerij te zijn zullen we in het begin gewoon redelijk simpele bieren proberen, zoals ales en ipa's. Ook zullen we in het begin niet al te veel experimenteren met allerlei ingrediënten en kruiden. Het is wel de bedoeling zodra we het brouwproces onder de knie hebben om meer te gaan experimenteren met smaken in de verschillende bieren. 

De volgende keer

De volgende blog zal gaan over het eerste biertje dat we gebrouwen hebben. Wordt vervolgd dus.